Dešifrovanje prošlosti : svedoci, pisci, pojave

Knjiga Dešifrovanje prošlosti Dušana T. Batakovića, zbirka je istoriografskih ogleda o tumačenjima krupnih istorijskih događaja i magistralnih procesa, najčešće prelomnih razdoblja u srpskoj i balkanskoj istoriji u poslednja dva stoleća. Uz sveobuhvatne portrete i skrupuloznu analizu dela naših najvećih pisaca istorije (Vladimira Ćorovića, Slobodana Jovanovića, Radovana Samardžića, Jovana Cvijića, Dimitrija Đorđevića, Jovana Hadži Vasiljevića), autor donosi i analize uspomena važnih svedoka pojedinih istorijskih razdoblja (Bartlomeo Kunibert, Dimitrije Popović, Panta Draškić), kao i tumačenja starije putopisne literature o Kosovu i Metohiji. Paralelno sa portretima pisaca i svedoka, Bataković donosi i kritičke eseje o određenim pojavama, od paraistorije do kontroverznih tumačenja naše skorije prošlosti (Ivo Banac, Holm Zundhausen, Kristofer Klark), s ciljem da u neusaglašenu sliku naše prošlosti unese jasnija ideološka razgraničenja i ponudi naučno zasnovana tumačenja. Uporedo s tim, Bataković analizuje niz savremenih pojava: od stereotipa o balkanskim narodima koji se u naše vreme najčešće prelivaju u srbofobiju, posebno u hrvatskoj i srednjoevropskim istoriografijama, upoređujući pritom sliku istorije Srbije u vreme kada je ona označavana kao hrabri evropski saveznik, pa preko podela i ideoloških lomova tokom Drugog svetskog rata, sve do negativne percepcije srpske prošlosti tokom 1990-ih, u vreme ratova za jugoslovensko nasleđe.