Moje simpatije

U mnogim teorijama zamućena je ne samo međuzavisnost dru-štva i kulture već i veza između pojedinca i kulture. Kultura kao kreacija i „priraštaj“ vrijednosti ne može se realizovati bez pojedinca, bez stvaralačke ličnosti. Nastojanje da se odnos društva i kulture vidi kao odnos dominacije i podrijeđivanja, u stvari, dovodi u pitanje samostalnost i specifičnost kulture u odnosu na društvo. Nema ni autonomije stvaralačke ličnosti ako se kultura uspostavlja kao nadindividualna vrijednost. Tendencija koja nastoji da dokaže apsolutnu, bez ostatka, zavisnost kulture od društva, kao i zavisnost kreativne ličnosti od vladajuće kulture, toliko je sporna da je ne vrijedi i komentarisati. Ne vrijedi je oporicati tamo gdje je izostalo suočavanje sa višim nivoom individualne samopotvrde i kreativne svijesti. A kultura koja ne brani individualitet i totalitet sporna je u svojim temeljima.