Socijalna ekonomija : pojam i praksa u Srbiji

Ova knjiga je rezultat mog višegodišnjeg bavljenja problemima socijalne ekonomije i socijalnog preduzetništva. Dvehiljadešeste godine sam u okviru regionalnog projekta UNDP-a, sledeći EMES1-ov pristup konceptu socijalnog preduzeća i rastuću popularnost ovog koncepta u evropskim naučnim i političkim krugovima, sa Marijom Babović i Oliverom Vuković po prvi put u Srbiji tragao za pojavnim oblicima socijalnog preduzetništva i opisivao njihov status i način funkcionisanja. Već sledeće godine smo sa SeConS-om napravili prvo celovito mapiranje sektora i afirmisali koncept u akademskim krugovima i među kreatorima politika. Malo nakon toga su sledili FP7 projekti u saradnji Instituta za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Beogradu i instituta EURICSE iz Trenta (koji još uvek traju) koji su ovim istraživanjima dali internacionalnu dimenziju, približili evropska i svetska iskustva i učinili uporedne analize zasnovanijim. Za to vreme učestvovao sam i u nizu istraživanja politika u oblasti socijalne zaštite, zapošljavanja, obrazovanja, ruralnog razvoja, održivog razvoja i socijalnog uključivanja marginalizovanih grupa koja su sva donosila po neko novo saznanje, novi podatak i novi pogled na probleme socijalne kohezije i socijalno održivog razvoja. Sa svakim novim istraženim slučajem socijalnog isključivanja i sa svakim novim primerom istraženog socijalnog preduzeća otvarala su se i teorijsko-metodološka pitanja na koja je trebalo odgovoriti da bi se ovaj fenomen shvatio na saznajno što plodniji, a praktično što primenljiviji način. Negde u tom procesu saznavanja se problem odnosa između neoliberalizacije (Peck), države i građanskog društva izvuklo u prvi plan i samim tim se javila potreba da se ovo pitanje teorijski uopšti. Iz prethodno rečenog je jasno da je ova knjiga isto tako i rezultat preispitivanja odnosa društvene nauke i primenjene politike i položaja društvenog naučnika u savremenom društvu. Moj izbor istraživačkih tema je odraz mog kritičkog odnosa prema društvenoj stvarnosti – društveni naučnik treba da radi na „popravljanju” društva, tog besmrtnog organizma sklonog autoimunim obolenjima. U tom poslu „ozdravljenja” neki naučnici su sličniji inženjerima mašinstva ili elektronike koji u laboratorijama smišljaju i prave medicinske uređaje koji treba da pomognu u lečenju, ali pacijenta kojima su te sprave namenjene najčešće vide samo kao niz izveštaja o fiziološkim parametrima. Druga vrsta naučnika je bliže bolesniku: ovaj naučnik nije u sterilnoj ordinaciji nego u terenskoj viziti, često u situacijama kada medicinski uređaji ne pomažu i mora da se snađe sa priručnim instrumentima, ili da prihvati dozu virusa da bi izgradio imunitet i nastavio da traga za uzrokom društvene bolesti ili za odgovarajućim medikamentom.